Atakuje krowy w najwyższej mleczności do ok. 2 miesięcy po wycieleniu. Schorzenie
jest dość powszechne i dotyka nawet ponad 20% krów w Polsce.
Rozróżnia się:
● ketozę pierwotną wywoływaną ujemnym bilansem energetycznym po wycieleniu i błędami żywieniowymi w okresie zasuszenia;
● ketozę wtórną wywoływaną niedożywieniem powodowanym innymi, wcześniejszymi chorobami, jak np.: mastitis, zatrzymanie łożyska i stan zapalny błon śluzowych macicy, urazowe zapalenie czepca, przemieszczenie trawieńca, kulawizny.
Objawy:
★ osłabienie przeżuwania,
★ utrata apetytu,
★ spadek wydajności mlecznej,
★ wzrost tłuszczu i spadek białek w mleku,
★ spalanie tłuszczowych rezerw energetycznych i szybkie chudnięcie,
★ acetonowy odór wydychanego powietrza,
★ zaparcia oraz bardzo suchy, twardy i pokryty śluzem kał.
W zaawansowanej ketozie pojawia się:
★ uporczywe lizanie przedmiotów,
★ ryczenie,
★ zaburzenia chodu,
★ okołoporodowe kłopoty z odejściem łożyska oraz uogólnione zakażenie (posocznica) i zapalenie wymienia bez wydzieliny ropnej.
Nieleczonym krowom grożą też: porażenie poporodowe, śpiączka i śmierć.
Zapobieganie:
➔ monitoring kondycji krów,
➔ prawidłowe zasuszanie i żywienie w okresie okołoporodowym i zasuszania,
➔ umiejętne wprowadzanie pasz treściwych w dawce dobowej i kontrola ich spożycia,
➔ ochrona przed nadmiernym otłuszczeniem,
➔ właściwa ilość aminokwasów w paszy i dodatki mineralne u krów zasuszonych,
➔ rozdział krów na grupy technologiczne i żywienie w oparciu o monodietę TMR (bez częstych zmian żywienia),
➔ ograniczenie pasz sprzyjających ketozie (buraki cukrowe, liście buraczane i źle zakonserwowane, zepsute kiszonki),
➔ wprowadzenie wysoko skoncentrowanej energii w postaci stabilizatorów laktacji oraz dodatków wspomagania przemian energetycznych organizmu
Leczenie:
Niezbędne jest unormowanie stężenia glukozy i obniżenie poziomu ciał ketonowych we krwi. Najpierw należy jednak przywrócić prawidłowy metabolizm energetyczny u chorych krów. W ramach leczenia stosuje się:
➢ terapię doustną i/lub kroplówkowe wlewy dożylne, albo sterydowe zastrzyki domięśniowe,
➢ odpowiednią dietę
➢ szybkie źródło energii tj. biogliceryna lub inne podobne preparaty glicerynowe lub z glikolem propylenowym
➢ dla lepszego apetytu warto też stosować dodatek drożdży w paszach